Op 26 oktober 1909 kwamen diverse Brusselse personaliteiten samen
in het restaurant te Roodklooster om er officieel
La Ligue des Amis de la Forêt de Soignes
te stichten
Onder de aanwezigen bevonden zich onder meer oud-burgemeester van Brussel Karel Buls en volksvertegenwoordigers Emile Vandervelde en Henri Carton de Wiart, evenals schrijvers waaronder Emile Verhaeren en kustenaars zoals de schilder René Stevens (bijgenaamd le Sylvain).
Na afloop van deze bijeenkomst was de vereniging gesticht die thans de oudste natuurbeschermingsvereniging van het land is.
De initiatiefnemers van deze nieuwe vereniging deelden een gemeenschappelijke interesse, met name een ware liefde voor de natuur en een grote bewondering voor het Zoniënwoud, dat ze kost wat kost wilden beschermen. Zodoende werden ze de woordvoerders van een ruime publieke opinie, die in Brussel gestaag groeide voor het behoud van het Zoniënwoud, dat onlangs aanzienlijk werd aangetast (door de bouw van twee renbanen en een oefenbaan voor wedrenpaarden bijvoorbeeld, evenals door de uitbouw van een waterstation voor het BIW en een sanatorium) en dat nog door andere projecten werd bedreigd.
In 1911 kent koningin Elisabeth haar hoge bescherming toe aan de Ligue voor haar talrijke verdiensten. Gedurende de twee volgende decennia zal de vereniging, samen met de Touring Club van België en de vereniging « Natuur en Stedeschoon » uit Antwerpen, één van de weinige verenigingen zijn die zich om de natuur in de ruime betekenis van het woord zal bekommeren. Dat verklaart natuurlijk ook waarom de vereniging toen tot 4000 leden heeft geteld uit omzeggens alle lagen van de bevolking.
Aanvankelijk nam de vereniging de bescherming en de verdediging van de esthetische en culturele aspecten van het Zoniënwoud ter harte, maar vanaf de jaren ’30 zullen de doelstellingen verruimd worden in functie van een meer sociale en ecologische rol van het woud. Zo werd geleidelijkaan de nadruk gelegd op de problemen, die vandaag de dag nog steeds zeer actueel zijn, zoals de vastgoeddruk op de zoom van het woud, de uitbreiding van het wegen- en spoorwegnet en het platlopen van bepaalde sites.
© D. Letiexhe Teenbossendreef
Enkele hoofdmomenten uit de geschiedenis van de vereniging
|
► 1910: succesvol verzet tegen het aanleggen van een tramlijn tussen Bosvoorde en Hoeilaart ► 1920: eerste publicatie van ons driemaandelijks tijdschrift, later omgedoopt in het tweetalige "Soignes - Zoniën" ► 1932: vierde poging van het Belgisch leger om het bos als oefenveld te gebruiken; uiteindelijk geeft het Ministerie van Landsverdediging de strijd op ► 1948: verzet tegen de uitbreiding van het hippodroom van Bosvoorde ► 1951-1955: openbare actie gevoerd door professor Aimé VLEMINCQ tegen de aanleg van een ringweg tussen het Leonardkruispunt en Ukkel ► 1959: het Zoniënwoud wordt bij Koninklijk Besluit van 2 december geklasseerd ► 1965: op aanvraag van de Liga verkrijgt het Bestuur van Waters en Bossen de sluiting voor het autoverkeer van een 100-tal km privéwegen in het Zoniënwouddomein ► 1971: Brusselse verbroederingsdagen tussen de Liga en de Association des Amis de la Forêt de Fontainebleau ► 1983: administratieve driedeling ten gevolge van de regionalisering ► 1983-1990-1992-1997-2007: oprichting van natuurreservaten, bosreservaten,speciale beschermingszones en archeologische reservaten in het Zoniënwoud ► 2007: sinds 12 november 2007 is het volledige bosmassief officieel opgenomen in het Europese netwerk Natura 2000 Juridische stappen worden ondernomen om vastgoedprojecten aan de zoom van het woud tegen te werken en de versnippering van het ecologische netwerk tegen te gaan ► 2009: plechtige viering van het honderdjarige bestaan van onze vereniging ► 2012: de Vlaamse, Brusselse en Waalse ministers van Leefmilieu ondertekenen op 30 april het overlegmodel in het kader van de structuurvisie van het Zoniënwoud ► 2013: eerste ecoduct in het Zoniënwoud, boven de spoorweg Brussel-Luxemburg (lijn 161) om de ecologische versnippering tegen te gaan ► 2016: Parijs, 27 januari - verzoek van de drie gewesten om het Zoniënwoud in te schrijven op de Lijst van het Werelderfgoed van de Mens ► 2017: Krakau (Polen) 07.07.2017: Zoniënwoud erkend als Unesco-Werelderfgoed, het eerste natuurlijk erfgoed voor België! ♦ 2018: Inhuldiging van het ecoduct Groenendaal over de ring op 3 juni 2018 ♦ 2019: Oprichting van de Stichting Zoniënwoud om een intergewestelijke en eenvormige visie over het Zoniënwoud te realiseren en toe te passen, gespreid over de drie Belgische Gewesten. |
Vandaag en morgen
De invalswegen blijven natuurlijk een permanent gevaar vormen voor het Zoniënwoud zoals blijkt uit de projecten die regelmatig heropduiken en die soms verwezenlijkt worden : herinrichting van de Brusselse ring, aanpassing van het Leonardkruispunt, verbreden van de treinlijn 161 Brussel-Namen ten gevolge van het aanleggen van het GEN,….Ook vastgoedprojecten in de onbebouwde bosranden bedreigen steeds meer en meer de integriteit van het Zoniënwoud.
Sinds een tiental jaren is er heel wat sprake van problemen met betrekking tot de klimaatwijzigingen, waarvan de gevolgen op de natuur in het algemeen en de wouden in het bijzonder vaststaat. Doch wat dit precies inhoudt is moeilijk te bepalen daar de specialisten voor het ogenblik nog niet over voldoende gegevens beschikken.
Het spreekt voor zich dat iedereen die geïnteresseerd zou zijn in de bescherming van het Zoniënwoud bij ons met open armen wordt ontvangen. Hoe meer gemotiveerde leden de vereniging « De Vrienden van het Zoniënwoud » telt, hoe zwaarder we zullen kunnen doorwegen op beslissingen betreffende het behoud en de evolutie van het woud.